Southeast Asia's Quiet Green Revolution: 78% người dân sống xanh mà không cần chi nhiều tiền

When you're battling a cost-of-living crisis, going green might sound like a luxury. Southeast Asians are proving otherwise.

Khi chi phí sinh hoạt liên tục tăng, “sống xanh” thường bị xem là đặc quyền của những người dư dả.
Nhưng người dân Đông Nam Á đang chứng minh điều ngược lại bảo vệ môi trường có thể bắt đầu từ những việc rất đời thường – và hoàn toàn không nhất thiết phải tốn nhiều tiền.

Hãy hình dung: tiền chợ tăng đều mỗi tháng, tiền thuê nhà nhích lên, công việc bấp bênh hơn trước. Trong lúc đó, xung quanh bạn là những thông điệp kêu gọi “hãy sống xanh”, “hãy cứu lấy hành tinh”. Bạn cũng muốn góp phần, nhưng nỗi lo đầu tiên vẫn là “làm sao lo cho bản thân và gia đình trước đã”.

Dù vậy, khảo sát năm 2025 cho thấy một nghịch lý đáng chú ý

• 75% người dân Đông Nam Á xem chi phí sinh hoạt là nỗi lo lớn nhất, nhưng
• 78% đã áp dụng ít nhất một thói quen thân thiện với môi trường trong năm nay Ở một số nước, con số này lên tới 87%.

Đây không phải là phong trào “xanh cho đẹp báo cáo”, cũng không phải chạy theo hình ảnh trên mạng xã hội.
Đó là một làn sóng thay đổi từ dưới lên – thầm lặng nhưng sâu sắc – đang đặt lại câu hỏi “Ai mới thực sự là người đủ điều kiện để quan tâm đến Trái đất?”

“Xanh” theo cách thực tế, không màu mè

Khi đi sâu vào hành vi cụ thể, chân dung người “sống xanh” ở Đông Nam Á trông rất đời thường:

• 57% giảm lượng rác thải Không nhất thiết phải mua sản phẩm zero-waste đắt tiền, mà đơn giản là dùng hết, dùng kỹ và vứt ít hơn.
• 39% tăng cường phân loại và tái chế rác Tận dụng hệ thống sẵn có, không cần đầu tư những bộ thùng rác cầu kỳ.
• 32% chọn sửa chữa thay vì mua mới Điện thoại nứt màn hình thì thay màn, ghế gãy thì mang đi sửa, áo quần rách thì vá – không phải lúc nào cũng đổi đồ.
• 29% chủ động “tiêu thụ ít lại” Cắt giảm những món mua theo cảm hứng, chỉ giữ lại những gì thực sự cần.

Đáng chú ý là những thứ… không xuất hiện trong danh sách Không có xe điện đắt đỏ, không có mái nhà phủ pin năng lượng mặt trời, không có giỏ hàng toàn sản phẩm hữu cơ cao cấp.

Ở Đông Nam Á, sống xanh không gắn với câu hỏi “bạn giàu tới đâu”, mà bắt đầu từ “bạn ưu tiên điều gì trong cuộc sống thường ngày”.

Khi môi trường không còn là “chuyện xa xôi”

Một động lực quan trọng khác đến từ chính trải nghiệm với thiên tai và khí hậu cực đoan 35% người được hỏi xếp “thiên tai và ứng phó khí hậu” vào top 3 mối lo lớn nhất trong năm 2025. Tỷ lệ này ở Thái Lan là 49%, ở Philippines là 45%.

Với nhiều cộng đồng trong khu vực, bão, lũ, hạn hán hay sạt lở không phải là thông tin trên bản tin thời sự – mà là ký ức thật, lặp đi lặp lại qua nhiều năm. Đông Nam Á đang ở tuyến đầu của khủng hoảng khí hậu.

Khi phải sống chung với kịch bản “có thể xảy ra thiên tai bất cứ lúc nào”, bảo vệ môi trường không còn là khái niệm trừu tượng:

• Người ta giảm rác vì từng chứng kiến những con kênh, con sông bị nghẽn đặc bởi rác thải sau mỗi trận lũ.
• Người ta sửa đồ vì hiểu rằng tài nguyên không phải là thứ vô hạn.
• Người ta tiêu dùng chừng mực hơn vì biết rằng mỗi món đồ đều có “dấu chân môi trường” phía sau.

Đó là một kiểu “sống xanh” được hình thành từ trải nghiệm đời sống, không phải chỉ từ các chiến dịch truyền thông.

Nghịch lý giàu – xanh: giàu hơn chưa chắc sống xanh hơn

Nhìn theo từng quốc gia, bức tranh còn thú vị hơn

• Việt Nam: 86% áp dụng thói quen thân thiện môi trường
• Thái Lan: 87%
• Philippines: 84%
• Indonesia: 84%
• Malaysia: 70%
• Singapore: 59%

Singapore – nền kinh tế giàu nhất trong nhóm khảo sát – lại có tỷ lệ áp dụng thói quen xanh thấp nhất.
Điều này cho thấy: ở Đông Nam Á, hành động vì môi trường không tỉ lệ thuận với thu nhập, mà gắn chặt với áp lực thực tế và ý thức cộng đồng.

Trong chi tiêu hàng ngày, người dân cũng lựa chọn rất “tỉnh táo”

• 43% chuyển sang dùng sản phẩm thân thiện với môi trường hơn
• 32% ưu tiên thương hiệu có cam kết xanh
• 39% trồng cây – có thể là rau trong sân nhà, cây xanh trong phòng khách hay vài chậu hoa nhỏ ngoài ban công.

Đó không phải là những quyết định tiêu tiền nhiều hơn, mà là chọn khác đi trong những lần buộc phải chi tiêu.

Sự “hồi sinh” của văn hóa sửa chữa

Một phát hiện đáng chú ý khác: 32% người dân trong khu vực chọn sửa đồ thay vì mua mới, riêng Philippines lên tới 46%.

Lựa chọn này:

• Giúp giảm lượng rác thải ra bãi chôn lấp
• Giữ lại những kỹ năng và sinh kế liên quan tới nghề sửa chữa
• Cắt giảm nhu cầu sản xuất đồ mới – đồng nghĩa với giảm bớt lượng phát thải trong chuỗi cung ứng
• Và tất nhiên: giúp tiết kiệm tiền trong bối cảnh chi phí sinh hoạt tăng cao

Đây là một “cú ăn bốn” hiếm có: tốt cho môi trường, tốt cho ví tiền, tốt cho cộng đồng và tốt cho văn hóa địa phương.

Vượt ra ngoài Đông Nam Á: bài học gửi tới phần còn lại của thế giới

Nếu 78% người dân trong một khu vực vẫn đang vật lộn với chi phí sinh hoạt, nỗi lo thất nghiệp và nhiều bất ổn khác vẫn có thể chuyển sang lối sống xanh hơn, thì phần còn lại của thế giới còn lý do gì để chần chừ?

Kinh nghiệm từ Đông Nam Á cho thấy

“Hành động vì môi trường không nhất thiết phải chờ đến khi kinh tế ổn định.”

Bạn không cần phải bắt đầu bằng những khoản đầu tư đắt đỏ. Điều quan trọng hơn là bạn sẵn sàng ưu tiên gì trong những lựa chọn hàng ngày.

Với hơn 600 triệu dân, Đông Nam Á đang xây dựng một mô hình phát triển bền vững có thể nhân rộng.
Đôi khi, giải pháp môi trường mang tính đột phá không nằm ở việc mua thêm thứ gì, mà nằm trong những gì chúng ta quyết định không vứt đi.

Thông điệp chốt lại

Khi năm 2025 tiếp tục trôi qua, làn sóng “xanh hóa cuộc sống” ở Đông Nam Á vẫn chưa có dấu hiệu chậm lại.
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt và áp lực tài chính đè nặng, khu vực này đang chứng minh rằng ý thức môi trường và đời sống tiết kiệm có thể song hành – và còn hỗ trợ lẫn nhau.

Sống xanh không chỉ dành cho người có thể mua xe điện hay nhà lắp đầy tấm pin năng lượng mặt trời.
Nó bắt đầu từ việc tôn trọng tài nguyên, giảm lãng phí, sửa chữa những gì còn dùng được – và chấp nhận rằng Trái đất không quan tâm tài khoản ngân hàng của chúng ta có bao nhiêu số 0.

78% người dân Đông Nam Á đã bước đi trên con đường đó. Có lẽ đã đến lúc phần còn lại của thế giới nên học hỏi từ những lựa chọn bình dị nhưng bền vững này.

About the study: Based on a SEA Social Issues 2025 Study of almost 3,000 respondents across Singapore, Thailand, Malaysia, Indonesia, Vietnam, and the Philippines, conducted by Milieu Insight.